P.L.U.R

"Van die unts-untsmuziek?", "Ja zoiets ja". Dat is de woordenwisseling die ik heb met mijn moeder en een kennis voordat ik richting het station ga om naar Breda te gaan. Ik ga naar een rave, een illegale underground rave. Het is m'n eerste, al vaak van gedroomd maar nog geen een keer geweest. 

In de trein heb ik het met de vriend die mee gaat over de verwachtingen die we hebben. "Ik hoop dat we het niet te erg hebben gehypet", zegt hij. Bang dat we een te leuke verbeelding in onze hoofden hebben en dat het straks een flop is. Later komen we erachter hoe pijnlijk relevant deze uitspraak zou zijn. Maar niet vanwege de redenen die we verwachten.

Een tegenvallende hoeveelheid mensen, slechte dj's of slecht weer; allemaal redenen die ik van tevoren had bedacht waarom het tegen zou kunnen vallen. Toen we er waren stond er ongeveer achthonderd man, waren de dj's top en was het weer met een jas aan goed te doen. Nee, de reden waarom het flopte is vanwege, zoals het publiek ze noemde, de blauwe. De politie, agenten of wouten; hoe je ze ook wilt noemen, het blijven dezelfde mannen en vrouwen.

Daar stonden ze dan, achthonderd man in het midden van een bos weg te jagen. We deden niks en niemand kwaad behalve ons eigen immuunsysteem en slaapritme. Toch moesten we weg, we waren niet volgens de regeltjes bezig. Ik neem de agenten die er die avond waren niks kwaad, ze deden gewoon hun werk. Zelf vonden ze het ook niet leuk, een agente heeft schijnbaar gezegd: "Jammer dat we het hebben gevonden, ziet er leuk uit."

Maar waarom stonden we daar eigenlijk en waarom konden de blauwe ons niet gewoon door laten feesten? Die laatste vraag beantwoord zichzelf eigenlijk al; omdat het tegen de regels was. Ondanks dat dit feest minder verstoorde, minder rotzooi achterliet en minder overlast veroorzaakte dan een gemiddeld festival werd het toch niet toegestaan. Waarom zou je dan zoveel moeite doen om tegen de wetten in een feest te organiseren als je ook gewoon naar een legaal feest kan? Om die vraag uit te pluizen moeten we dieper de scene in duiken, de ravescene.

"Energievolle, dansfeesten en clubs die de hele nacht door gaan staan bekend als ‘raves’, met dansmuziek met een snelle, dreunende maat en gechoreografeerde lazershows", dat is wat een informatiebulletin uit 2001 van de National Drug Intelligence Center (NIDC) erover te zeggen heeft. Het is een zeer accurate beschrijving. Een rave is een feest waarop voornamelijk elektronische muziek wordt gedraaid. Ze beginnen 's nachts en gaan vaak door tot na de zon op komt. Een publiek wat tientallen tot duizenden mensen kan trekken staat in een soort trance met z’n allen naar de muziek te luisteren. Het klinkt als gedreun en chaos maar voor een hoop mensen is het meer. Zoals een onbekende stem in het begin van de documentaire Locked Off door Vice zegt: "Het zijn niet zo maar een paar gasten met een paar speakers in een veld. Het brengt mensen bij elkaar op een manier zoals niks anders." Als je meer wil weten over de historie van de ravescene dan kun je hier mijn andere Shorthand bekijken over dat onderwerp.

Als organisator van een illegaal feest loop je een hoop risico's. Je moet investeren in de apparatuur en je zet je eigen vrijheid op het spel, die kun je beide kwijtraken als de politie je te pakken krijgt. De enige reden waarom je dit riskeert is zodat een groep mensen, die je misschien niet eens allemaal kent, een nacht los kan gaan. Waarom zou je dit doen? Wat drijft men ertoe om deze risico’s te aanvaarden voor een feest?

In Locked Off loopt Clive Martin, de presentator van de documentaire, mee met Jimmy White, een jonge veteraan van de Londense ravescene. White zoekt locaties voor raves, hij breekt in bij geschikte panden en houdt ze bij zodat als een organisator behoefte heeft aan een locatie hij die kan leveren. Dit doet hij door industriegebieden af te speuren naar panden die leeg staan. Door het gebruik van Londense kraakwetten zorgt White ervoor dat als de politie komt ze niet zomaar naar buiten kunnen gegooid worden. Hij praat met Martin ook over waarom hij dit doet: "geen club kan ooit creëren wat een kraakpand kan creëren. Naar een feest gaan waarvan je de locatie pas om tien uur 's avonds te weten krijgt maakt het spannender."

White doet het dus ook gewoon voor het plezier. Hij vindt de club feestjes maar saai en dus is hij de underground scene in gedoken. Toch zit er ook wat meer achter: "Wat ik doe doe ik om een punt te maken. En ik doe het om letterlijk tegen te politie te zeggen: 'probeer dit maar eens te regulieren'." Hij doet het puur als statement, puur om te zeggen: wij zijn hier, we gaan feesten, kom het maar proberen tegen te houden. Hij geeft wel toe dat alleen feesten organiseren niks gaat veranderen. Daarom organiseert White ook een protest, in het openbaar.

Normaal loopt hij gemaskerd rond maar voor het protest laat White zijn gezicht zien. "Als de ravescene vooruit wil komen met politieke kant van zaken [...] dan moet er een gezicht zijn", zegt White. Met zijn protest wil hij laten zien aan de bevolking, de politie en de regering dat deze raves geen chaos van drugs, gevechten en rellen zijn. P.L.U.R, Peace, Love, Unity and Respect, is het credo dat de ravescene naar buiten wil uitstralen. Geen gevaarlijke plekken waar je kind naar toe gaat om te sterven aan een overdosis ecstasy, maar plekken waar mensen komen om samen te zijn en het leven te vieren.

White is niet de enige die Martin spreekt in Locked Off. Hij spreekt ook Dan X van de Diztorshon Crew, een groep die feesten organiseert in Wales. De groep organiseert een feest diep in het platteland van Wales, ver van de bewoonde wereld af. Voor dit feest gebruikt de groep een stuk land dat was gebruikt voor de houtkap industrie. Nu ligt dit stuk land braak en gebeurt er niks meer. Dan X vindt dat zonde: "Het is land wat gewoon weg ligt te rotten. Het is een prachtige plek. We veroorzaken geen gedoe. Ik zie niet wat het probleem is, ze zouden ons gewoon moeten laten raven."

Ravers organiseren hun feesten voornamelijk om gewoon een feestje te geven. Het grootste deel van de organisatoren zal dit zelfs als enige reden hebben. Het geven van een feest waar in de bestaande clubs geen ruimte voor is. Maar er zijn ook organisatoren die het dus meer als een politieke movement zien. Zij doen het omdat ze vrijheid willen en omdat ze een veilige omgeving willen creëren voor jeugd om uit te gaan. Of ze doen het omdat ze het zonde vinden dat stukken land of gebouwen nergens meer voor worden gebruikt. Toch is de passie voor de muziek en de drang om te feesten de grootste drijfveer bij de meeste organisatoren. Dit geld niet alleen voor de organisatoren.

Wat trekt ravers nou naar deze illegale feesten? Er zijn genoeg feesten en festivals te vinden die gelijksoortige muziek bieden maar zonder het risico opgepakt te worden of dat het feest waar je heen gaat al opgedoekt is voor het is begonnen. Natuurlijk is het feit dat het illegaal is juist iets wat veel mensen trekt. Zoals een onbekende Liverpoolse raver zegt in Locked Off: "illegaal zorgt ervoor dat je alleen maar meer wil gaan. Omdat het niet hoort te gebeuren wil je er middenin zijn."

Dit gevoel bestaat ook in Nederland. In de korte documentaire Rave je Rot van Poldox wordt een groep twintigjarigen gevolgd. Merijn is ook aangetrokken door het verborgen en illegale. "Het gevoel dat de rest van de wereld er geen idee van heeft, het schept een samenhorigheidsgevoel." Dit gevoel is ook niet iets van de afgelopen jaren, het leeft al zo lang als de ravescene bestaat.

Maar het illegale aspect is niet het enige wat een raver naar een feest trekt. Op een illegale rave kunnen veel mensen ook iets vinden wat ze in de normale, legale clubs niet kunnen vinden: relaxte sfeer. In het alledaagse uitgaansleven, dit zeg ik vanuit persoonlijke ervaring, gebeuren er vaak dingen die de avond niet per se gezelliger maken. Gevechten, ruzies en chagrijnige bouncers, geen van deze dingen maken mijn avond in de kroeg fijner. Op een rave zijn deze dingen allemaal in vele mindere maten aanwezig. De sfeer op een rave is bijna altijd vele malen vriendelijker dan in een normale club.

Clive Martin benoemt dit ook als hij praat over het groepje Liverpoolse jongeren waar hij mee naar een rave is gegaan: "We hebben deze jongeren uit Liverpool ontmoet en zijn met ze naar deze rave gegaan. Dit zijn niet wat jongeren van een boerderij, ze komen uit een grote Europese stad. Maar dit biedt ze iets wat ze daar niet kunnen krijgen. In Liverpool is er een hoop intimidatie en een hoop geweld, een gebrek aan plezier zoals zij het zeiden."

De aantrekkingskracht van het illegale aspect en een ontspannen sfeer die je in de normale clubs niet vindt is niet het enige wat men naar deze feesten trekt. Een andere belangrijke factor is de passie voor de muziek. Op de meeste illegale raves hoor je muziek die je niet snel zult horen in een gemiddelde club. Jungle, gabber en ambient om er een paar te noemen. Deze genres zijn ook wel in clubs te vinden, maar vaak alleen op speciale avonden en die worden maar heel beperkt in een kleine groep clubs gegeven.

Dan X, de organisator uit Wales waar ik het eerder over had, stipt dit ook aan. Hij organiseert gabber feesten. Dit is een harde muziekstijl die vaak te extreem is voor veel normale clubs. "Het is niet dat we het niet in een club willen doen, maar de helft wil ons niet hebben en de rest is te duur." Dit zorgt er ook voor dat organisatoren en dus ook bezoekers worden geforceerd om de illegale kant op te gaan als ze een echt gabber feest willen organiseren of bezoeken.

Er zijn dus meerdere redenen dat mensen naar de illegale raves gaan. Het zal per persoon verschillen. De een zal het gaaf vinden om naar iets illegaals te gaan. Wat voor muziek er draait of wat voor mensen er zijn maakt niet uit. Een ander zal opzoek zijn naar een relaxte avond waar hij of zij zichzelf kan zijn zonder zich zorgen te maken. Weer een ander zal zijn favoriete muziekgenre nergens in de legale scene kunnen vinden en gaat daarom maar de illegale kant op.

Drugs zijn onvermijdbaar op de meeste raves. De beperkte persoonlijke ervaring die ik zelf heb spreekt al boekdelen. De politie was al gearriveerd maar toch hoorde ik nog deze kreet: "Heeft er iemand nog keta!?" Keta is een afkorting van ketamine, een drug die veel wordt gebruikt in de ravescene. Deze kreet werd beantwoord door een stuk of 5 mensen die 'yo!' riepen, genoeg keta aanwezig dus.

Dit vindt de regering, zacht uitgedrukt, niet zo tof. Naast het feit dat veel partydrugs zoals ketamine, XTC en coke illegaal zijn in de meeste landen brengen ze ook risico's met zich mee. Door de jaren heen zijn er veel verhalen naar buiten gekomen over ongelukken in de ravescene. Van een jongen die zijn vinger verloor tot een ander die bij dezelfde rave om het leven kwam. Veel van deze ongelukken of sterfgevallen zijn gelinkt aan drugsgebruik.

In Locked Off komt Jack ook voor. Jack was zestien jaar oud toen hij samen met een aantal vrienden naar een illegale rave ging. Bij die Rave is een van zijn vrienden, Dan, om het leven gekomen door een overdosering drugs. Hij had zelf de fout gemaakt met de dosering; een te grote dosis in een te snelle tijd. Drie dagen na de rave overleed Dan in het ziekenhuis. Jack is niet kwaad op de rave cultuur. "Je kan de cultuur niet de schuld geven voor de tragedies die er in gebeuren. De rave heeft hem de drugs niet gegeven en heeft hem niet verteld hoe hij ze moest nemen."

Ik denk dat Jack daarmee een belangrijke spijker op de kop slaat. Ondanks dat er bij raves weleens wat fout gaat met tragische gevolgen kun je niet de cultuur of de feesten de schuld geven. Dan had ook op een andere manier aan drugs kunnen komen in het legale uitgaansleven. Was het daar moeilijker geweest? Ja, hoogstwaarschijnlijk wel, maar het zou niet onmogelijk zijn. Het is niet zo dat de rave de drugs bij hem in zijn mond heeft gegoten of dat de rave hem forceerde de drugs te nemen.

De reactie van de regering op raves is een logische. Zij zien vooral de gevaren die aanwezig zijn, met name overdosering van drugs. Maar deze gevaren zijn ook aanwezig in het legale uitgaansleven. Naast de potentiële gevaren van drugs wordt er in het legale uitgaansleven ook meer gevochten en worden er vaker mensen aangevallen. Bij een illegale rave komen mensen bij elkaar die allemaal hetzelfde zoeken. Dit creëert een samenhorigheidsgevoel, wat ervoor zorgt dat er minder agressie is. Ik zou zelfs zo ver gaan als illegale raves veiliger noemen dan het reguliere uitgaansleven.

Raves hebben geholpen onze uitgaans- en festivalcultuur te vormen. Het is begonnen met mensen een plek te geven waar ze even konden ontsnappen van het alledaagse bestaan en het is veranderd in een cultuur die een gigantische invloed heeft op de hedendaagse jongerencultuur. Illegale raves geven de mensen die zich anders buitengesloten zouden voelen van een groot deel van de maatschappij een plek zichzelf te zijn. Deze vorm van zelfexpressie brengt veel goeds in mensen naar buiten. Creativiteit wordt erdoor aangewakkerd en er wordt een eenheidsgevoel gecreëerd.

Illegale raves zijn niet voor iedereen. Maar voor sommigen is het precies wat ze zoeken en nodig hebben. Je kunt er zijn wie je wil zijn en iets ervaren wat je in het reguliere uitgaansleven niet hebt. Je kan een nacht genieten van muziek die je bij je lokale club nooit gaat horen, je leert nieuwe mensen kennen en je komt terecht in een cultuur waar vrede, liefde, eenheid en respect voorop staan.

Je kunt ze zien als simpele feestjes. Ik denk dat het meer is, ik denk dat het een belangrijk fenomeen is wat mensen, met name jongeren, van allerlei verschillende culturen, klasse en achtergronden bij elkaar brengt. Raves zorgen ervoor dat allerlei verschillende mensen een nacht samen komen om hun gelijkheid te vieren.