363.347 + 1

Verslag van een migrant over zijn reis naar Europa 

Het aantal migranten in 2016 dat Europa via de Middellandse zee binnenkwam, bestond volgens de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) – The UN Migration Agency – uit 363.348 personen.

Volgens het IOM Missing Migrants project haalde 5.079 migranten in 2016 de oversteek niet.

De 5.079 doden in de Middellandse zee staan gelijk aan een gemiddeld dodental van 14 migranten – mannen, vrouwen en kinderen – per dag. 

Mohammad (gefingeerde naam) uit Iran kent de dunne lijn tussen deze getallen; tussen leven en dood. 

Hoe bereikte hij Europa? En vond hij wat hij zocht?

Een verhaal achter het grote getal.

Tekst: Changiz Mahjoub, Olivier Sprée/ IOM
Fotografie: Francesco Malavolta, Amanda Nero/ IOM en Mohammad

Migrant in Griekenland met kaart van de Balkanroute die ook Mohammad volgde. Fotografie: Amanda Nero/ IOM  

Ik werkte in een telefoonwinkel, met een klein salaris. Het was een saai bestaan dat iedereen geleefd zou kunnen hebben. Ik was erg ontevreden en zei tegen mezelf dat het beter kon.

"Het was een saai bestaan dat iedereen geleefd zou kunnen hebben."

's Avonds als ik thuis kwam van werk keken mijn vrouw en ik programma's op TV over het leven van mensen in Europa. Ze leken altijd succesvol en gelukkig.

Ik kende een paar Iraniërs uit mijn omgeving die waren vertrokken naar Europa. Daar had ik altijd bewondering voor. Geleidelijk begon het idee dat we er zelf naartoe zouden gaan steeds meer te leven. 

Onze toekomst, vooral die van ons dochtertje van vijf, lag in Europa. Ik zou alleen gaan en mijn gezin zou overkomen wanneer alles eenmaal geregeld was.

Migranten die vanuit Turkije de Griekse kust hebben bereikt. Fotografie: Francesco Malavolta/ IOM

Ik reisde naar Turkije waar ik een smokkelaar ontmoette die ons van Bodrum naar het eiland Kos in Griekenland zou brengen. Vanaf daar zouden we zelf verder reizen.

Alles leek goed te gaan en de smokkelaar verzekerde ons dat de reis veilig zou zijn. Toen we aankwamen in Bodrum regende en waaide het hard. De zee was te ruw om uit te varen. Drie dagen verbleven we in een hostel tot het weer was verbeterd. Toen we te horen kregen dat we zouden vertrekken, mochten we alleen een kleine tas meenemen. Veel van onze spullen moesten we achterlaten.

"Ik moet haast wel gek geweest zijn, maar op zo'n moment lijkt er geen weg terug en ga je toch."

Toen ik de boot zag begon ik me zorgen te maken. Het was een opblaasbare boot voor niet meer dan tien personen schat ik, maar ons groepje was drie keer zo groot. Hoe moest deze boot ons over zo'n stuk naar de overkant brengen!

Ik moet haast wel gek geweest zijn, maar op zo’n moment lijkt er geen weg terug en ga je toch. Na een korte instructie vaarden we weg, waarna de smokkelaar zich uit de voeten maakte. We stonden er nu alleen voor.

De boot was erg onstabiel door het zware gewicht en bij elke golf kwam er een plens water de boot binnen.

Halverwege zagen we een andere boot zinken. Er was paniek en we hoorden mensen schreeuwen om hulp. We konden niets doen ...

Uiteindelijk hadden we het gehaald. Maar het eiland Kos was nog ver weg van het vasteland en had weinig voorzieningen. We sliepen in eenvoudige tentjes. Na vijf dagen vertrok er een veerboot naar Athene.

Migranten op Lesbos, Griekenland. Fotografie: Amanda Nero/ IOM

De omstandigheden in Athene waren niet veel beter. Door de kou konden we niet slapen 's nachts, waardoor we overdag wat probeerden te rusten.

We trokken verder en na lang lopen door velden en heuvels bereikten we Macedonië, later Servië en toen Kroatië. 

Ik herinner me goed toen we bij de Kroatische grens aankwamen. Er was een kamp waar zo’n tweeduizend vluchtelingen zaten, vooral uit Syrië en Irak, in afwachting van hun procedure.

"Iedereen was totaal uitgeput en bij het minste of geringste ontstonden er ruzies."

Iedereen was totaal uitgeput en bij het minste of geringste ontstonden er ruzies. Soms kwam de politie tussenbeide en soms was het juist de politie zelf die aanleiding was voor een conflict.

Tegen die tijd had ik een flinke verkoudheid opgelopen en bereikte mijn moraal een dieptepunt. Ik baalde van mezelf dat ik in deze ellende was beland.

Migranten bij de Servisch-Kroatische grens. Fotografie: Francesco Malavolta/ IOM

Dertien dagen na mijn vertrek uit Iran kwam ik aan in Oostenrijk, waar ik eindelijk kon douchen en weer eens een fatsoenlijke maaltijd had. Hete soep smaakte nog nooit zo goed.

"Hete soep smaakte nog nooit zo goed."

Een paar dagen later bereikte ik Nederland, waar ik werd opgevangen in een asielzoekerscentrum.

Maanden verstreken zonder dat er iets leek te gebeuren. Al mijn hoop op vrijheid, welvaart en mogelijkheden begon te vervliegen.

"Velen hadden niet eens een verblijfsvergunning. Dat leek ook mijn lot te worden." 

Ik kwam er achter dat veel Iraniërs hier helemaal niet altijd goede banen en mooie huizen hadden. Velen hadden niet eens een verblijfsvergunning. Dat leek ook mijn lot te worden.

Migrantenfamilie bij de Servisch-Kroatische grens. Fotografie: Francesco Malavolta/ IOM 

Na een verblijf van bijna een jaar in Nederland besloot Mohammad terug te keren naar zijn gezin in Iran. IOM hielp hem met zijn terugkeer en herintegratie. Kort na aankomst verhuisde Mohammad met zijn vrouw en kind, die logeerden bij familie, naar een klein appartement en ging hij op zoek naar werk. Ze werden hierbij ondersteund door het IOM-kantoor in Teheran.   

Voor meer informatie over de IOM-hulpprogramma's in Nederland klik hier